The Social Content Issues in Turkish Painting Between 1923-1960 Reflections in The Tables

Authors

DOI:

https://doi.org/10.53463/8genart.202300170

Keywords:

Turkish Painting, Social Realism, Contemporary Turkish Painting.

Abstract

After The Turkish Republic founded in 1923, there have been intense studies in many fields of art, especially in painting. All the social and political developments, revolutions and social events have also affected the painters. Since the early years of the Republic, besides the subjects such as crops, harvests, threshing, tractors, peasants and farmers, Atatürk, the War of Independence and the revolutions have been among the subjects that have been extensively covered in paintings with social content. The art of painting was used as a tool in order to introduce and make the reforms popular to the public, and the artists produced works in the socialist realist direction. After the death of Atatürk in 1938, a new era began in Turkey and the Assembly elected Ismet İnönü as the President. During this period, the whole world was under the influence of the Second Word War. While new artistic formations were seen in Turkey in the 1940s, social realist painting gained meaning with the work of the Yeniler Group, which was established in 1941. The artists of the Yeniler Group, who questioned the groups before them, entered the public and produced works with social content. They approached the painting of working people and the environment they live in and observe within a social understanding of art. The works of some of the artists of the group were removed from the exhibition halls as they were seen as contrary to the national moral values. With the coming to power of the Democrat Party in 1950, the transition to the multi-party system and liberalization period began in Turkey. After this period, various trends are seen in Turkish painting art. Abstract paintings began to take the place of realistic paintings with social content in the 1940s. Although abstract painting was handled by many artists between the years 1950-1960, figurative and social-themed paintings continued to be processed with the beginning of industrialization and squatting. Some members of the Onlar Group, which was active in the early 1950s, and the artists of the Yeni Dal Group, which produced works similar to the realistic understanding of the Yeniler Group, also discussed social issues in their works during this period. In our study, the works dealing with social issues between the years of 1923 and 1960 will be examined in three parts as Atatürk Period (1923-1938), Ismet Inönü Period (1938-1950) and Democrat Party Period (1950-1960).

Keywords: Turkish Painting, Social Realism, Contemporary Turkish Painting.

References

Abdülmecid Adam, (2015), “Toplumsal ve Sosyal İçerikli Olayların Sanatçı Tarafından Algılanışı ve Sanat Eserine Yansıması”, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, s. 107.

Akengin, G.- Koç, A. M., (2018), “Cumhuriyet Dönemi İdeolojisinin Türk Resim Sanatına Etkileri”, Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi, Cilt 4, Sayı 6, s. 149.

Akdeniz H., (2008), Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Koleksiyonu’ndan Cumhuriyet Dönemi Çağdaş Türk Resim Sanatı, TMB Yayınları, İstanbul.

Akyürek M., (Kış 2018), “Toplumsal Gerçekçilik Bağlamında Türkiye’de Emek Gücünün Resim Sanatına Yansıması”, Karedeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, Volume 40, s. 444-467.

Alsaç, B.-Alsaç, Ü., (1993), Türk Resim ve Yontu Sanatı, İletişim Yayınları, İstanbul.

Altınışık Doruk, A., (2019), Türk Resim Sanatında Anne ve Çocuk Teması, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Yüksek Lisans Eser Metni, İstanbul, s. 103.

Atagök, T., vd., (2007), Modern Türk 2 Özel Koleksiyonlardan-1950-1970 Dönemi Resim Sanatı, İstanbul Sanat Müzesi Vakfı, İstanbul.

Atılgan, S. O., (2009), Cumhuriyet Dönemi Türk Plastik Sanatları, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, Cilt 7, Sayı 14, 97-124.

Avşar Karabaş, P.–Gürensoy Şener, H., (Aralık 2017), “Çağdaş Türk Resim Sanatında Nedim Günsür ve Resimleri”, Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 17, s. 72.

Başbuğ Z., (2020), “Salgınların Resim Sanatına Yansıması ve Nedim Günsür’ün “Kızamık” İsimli Eseri Üzerine”, MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 9, Sayı 4, s. 2286-2299.

Başkan, S., (1991), Ondokuzuncu Yüzyıldan Günümüze Türk Ressamları, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, s. 43.

Berksoy F., (1998), 20. Yüzyıl Batı ve Türk Resminde Toplumsal Gerçekçilik, Bakışlar Matbaacılık, İstanbul.

Berk N.-Özsezgin K., (1983), Cumhuriyet Dönemi Türk Resmi, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara.

Bozdoğan, S., (2020), Modernizm ve Ulusun İnşaası, Metis Yayınları, İstanbul.

Bulut E.-Düzce S., (2019), Cumhuriyet Dönemi (1923-1950) Türk Eğitim Sistemi İçinde Resim Sanatı ve Resim Dersleri, Kerasus Kitap, İstanbul.

Büyükkol S.-Yasinci S., (2019), “Çağdaş Türk Resim Sanatında Toplumsal Statü Yansımaları”, Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, Cilt 12, Sayı 28, ss. 1168-1182.

Çelik, S., (2009), Türk Resminde Toplumsal Gerçekçilik: Yeniler Grubu, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.

Çiçek, V., (2010), 19. Yüzyıl Sonrası Resim Sanatında ve Türk Resminde Toplumsal Gerçekçi Eğilimler, Anadolu Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir, s. 83.

Çoker, A., (1996), Cemal Tollu, Galeri B Yayınları, Sergi Kataloğu.

Dal, E., (19979, “Avni Arbaş”, Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi, Yem Yayınları, Cilt 1, İstanbul, s. 124.

Demirsar Arlı B., (2000), Oryantalizmden Çağdaş Türk Resmine, Toprakbank – Creative Yayıncılık, İstanbul.

Desnos, Y., (1995), Fikret Mualla, Yapı Kredi Yayınları, yayına hazırlayan: Veysel Uğurlu, İstanbul, s. 5.

Dilmaç, O., (2011), “1910-1930 Yılları Arasında Avrupa’da Eğitim Alan Sanatçılarımızın Aldıkları Resim Eğitimlerinin Eserlerine Etkisi”, Sanat ve Tasarım Dergisi, Cilt 1, S. 7, s. 44-45.

Doğan, S. vd., (2013), Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, ed. Mehmet Günay, Manisa, s. 136.

Elvan, N., (2004), “50’ler Dönüşüm Yıllarıdır”, Resim Tarihimizden: İş ve İstihsal 1954 Yapı Kredi Resim Yarışması, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, s. 17.

Ersoy, A., (1987), “Günümüz Türk Resmine Genel Bir Bakış”, Sanat Çevresi, Sayı 102, Nisan, s. 21.

Ersoy A., (1998), Günümüz Türk Resim Sanatı, Bilim Sanat Galerisi, İstanbul.

Ersoy A., (2004), 500 Türk Sanatçısı-Plastik Sanatlar, Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul.

Germaner S., (1999), “Cumhuriyet Döneminde Resim Sanatı”, Cumhuriyetin Renkleri, Biçimleri, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.

Germaner S. vd., (2007), Modern ve Ötesi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.

Genç S., (2016), “İbrahim Balaban’ın Resim ve Kitaplarında Toplumsallık Algısı”, Bartın Üniversitesi Uluslararası Edebiyat ve Toplum Sempozyumu, Bartın.

Gezen, S., (2019), 1950-1970 Sanat Ortamında “İş ve İstihsal Sergisi”, Bursa Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Bursa, s. 119.

Giray, K., (Mart/Nisan 1994), “Türk Resminde Liman Sergisi, Yeniler Grubu ve Leopold Levy”, Türkiye’de Sanat, Sayı 13, s. 48.

Giray, K., (1997), Müstakil Ressamlar ve Heykeltraşlar Birliği, Akbank Kültür ve Sanat Kitapları, İstanbul.

Giray, K., (1998), “Cumhuriyetin 75 Yılında Resim ve Heykel Sanatımızın Gelişim Çizgisi”, Türk Plastik Sanatları, Bilim Sanat Galerisi Yayınları, İstanbul, ss. 100-123.

Giray, K., (Kasım 2016), “Türk Sanatında Modernizmin Kırılma Noktası”, Sanat Yazıları-Konferanslar Dizisi, Sayı 35, s. 28.

Giray, K., (2020), Ankara Resim ve Heykel Müzesi Başyapıtlar-I, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara.

Giray K., (2020), Ankara Resim ve Heykel Müzesi Başyapıtlar-II, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara.

Gönenç, T., (1998), “Günümüz Türk Resmi Çağdaşlık Sorunu”, Türk Plastik Sanatları, Bilim Sanat Galerisi, İstanbul, s. 56.

Gürel, H. N., (1996), “Sığ Sularda Sanat ve Siyaset”, Türkiye’de Sanat, S. 22, Ocak-Şubat, s. 56.

Güvemli Z., (1987), Resim Sanatı ve Türk Resmi, Ak Yayınları, İstanbul.

İşanç, Y., (2008), Yeni Türk Gerçekçiliği ve Nedim Günsür, Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Edirne, s. 56.

Kalaycı L, (Eylül-Ekim 1998), “75 Yıllık Plastik Sanatlar Serüvenine Bir Bakış”, Türkiye’de Sanat, Sayı 35, s. 30-37.

Karkıner, N.-Ecevit, M., (2012), Türk Resminde Tarımda Kadın İmgesi: Sosyolojik Bir Özümleme”, Folklor / Edebiyat Dergisi, Cilt 18, Sayı 69, s. 215.

Katrancı B., (2006), Yurt Gezilerinin Kültür ve Sanat Ortamına Yansıması (1938-1943), Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.

Katrancı Kasalı, B., (Ekim 2015), “Menderes Dönemi Hükümet Programlarında Sanatın Yeri: 1950-1960 Arası Kısa Dönem Analizi”, Sanat Tarihi Dergisi, Cilt XXIV, Sayı 2, s. 163.

Keskin, C., (Aralık 2012), “Yurdu Gezen Ressamlar”, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 27, s. 143.

Koçak, O., (2007), Modern ve Ötesi-Elli Yılın Sanatına Kenar Notları, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, s. 21.

Köksal A., (1987), “Türk Resminde Çağdaşlaşma”, Türk Resminde Modernleşme Süreci, Galeri Baraz, İstanbul, s. 27-32.

Köksal, A., (Mayıs-Ağustos 1996), “Cemal Tollu’nun Anısına”, Türkiye’de Sanat, Sayı 24, s. 71.

Nigâr, M. M., (Ekim 1974), “Eşref Üren Ressam ve Yazar”, Ankara Sanat, Sayı 102, s. 15.

Okkalı İ. C.-Baytar İ., (Haziran 2020), “Erken Cumhuriyet Döneminde Kentlileşme ve Şeref Akdik Resimlerindeki Yansıması”, SDÜ ART-E, Cilt 13, Sayı 25, s. 138-158.

Ödekan A. vd., (2020), “Cumhuriyet Dönemi: 1923-1950-Resim”, Türkiye Tarihi 4 – Çağdaş Türkiye 1908-1980, Cem Yayınevi, İstanbul, s. 554-559.

Öndin N., (2007), “Sanatçı Metinleri: Nedim Günsür”, Modern ve Ötesi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.

Öndin, N., (2007), “Sanatçı Metinleri: Fikret Mualla Saygı”, Modern ve Ötesi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, s. 166.

Öndin N., (2011), Gelenekten Moderne Türk Resmi Estetiği (1850-1950), İnsancıl Yayınları, İstanbul.

Özsezgin K., (Kasım 1980), “Nedim Günsür’de Yöresel Figür”, Sanat Çevresi, Sayı 25, s. 12-13.

Özsezgin, K., (1987), “Çağdaş Türk Resminde Yenileşme Süreci ve Bazı Sorunları”, Türk Resminde Modernleşme Süreci, Galeri Baraz, İstanbul, s. 34.

Özsezgin K., (1989), “İstanbul Çevre Ressamları”, Başlangıcından Bugüne Çağdaş Türk Resim Sanatı Tarihi, Cilt 4, Tiglat Yayınları, İstanbul.

Özsezgin K., (1996), Mimar Sinan Üniversitesi İstanbul Resim ve Heykel Müzesi Koleksiyonu, YKY, İstanbul.

Özsezgin, (1998), K., Cumhuriyetin 75. Yılında Türk Resmi, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara.

Özsezgin K., (1999), Türk Plastik Sanatçıları Ansiklopedik Sözlük, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.

Özsezgin, K., (2010), Görsel Sanatçılar Ansiklopedisi, Doruk Yayımcılık, İstanbul.

Sağlam, M., (2012), Değişen Algılar ve Yeni Arayışlar-Çağdaş Türk Resim Sanatı, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Yayını, İstanbul, s. 20.

Sezer S., (12 Nisan 1974), “Balaban Daha Önce Yaptığı Resimlerin Çini Uygulamalarını Sergiliyor”, Cumhuriyet, s. 6.

Tansuğ S., (1977), Beş Gerçekçi Türk Ressamı, Gelişim Yayınları, İstanbul.

Tansuğ, S., (1982), “Türk Resim ve Heykel Sanatı”, Anadolu Uygarlıkları, Cilt 6, Görsel Yayınlar, s. 1181.

Tansuğ, S., (1986), Çağdaş Türk Sanatı, Remzi Kitapevi, İstanbul, s. 228.

Toprak, Z.-Özsezgin, K., (1998), Savaş ve Barış-Kurtuluş Savaşından Cumhuriyetin İlk Yıllarına Türk Resminden Kesitler, İstanbul.

Üstünipek, M., (Eylül-Ekim 1999), “1923-1950 Yılları Arasında Açılan Sergiler” Türkiye’de Sanat, Sayı 40, ss. 40-48.

Üstünipek M., (2007), Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Çağdaş Türk Sanatında Sergiler 1850-1950, Artes Yayınları, İstanbul.

Yavuz, Z. S., (2017), İbrahim Balaban’ın Türk Resim Sanatındaki Yeri ve Resimlerindeki Anadolu Betimlemeleri, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İzmir, s. 46-47.

Yasa Yaman, Z., (Haziran 1996), “Yurt Gezileri ve Sergileri ya da Mektepten Memlekete Dönüş”, Toplumbilim Dergisi, Sayı 4, s. 44.

Yasa Yaman, Z., (Ocak-Şubat 1996), “Modernizmin Siyasal/İdeolojik Söylemi Olarak Resimde Köylü/Çiftçi İzleği”, Türkiye’de Sanat, Sayı 22, s. 33.

Yasa Yaman, Z., (Ekim 1998), “Cumhuriyet Dönemi Türk Resmi (1923-1938) Üzerine Düşünceler”, Arredamento, Sayı 107, s. 68-74.

Yasa Yaman, Z., (Güz 2003), “Değişen Manzaralar: Kültür ve Modernite”, Sanat Dünyamız, Sayı 89, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, s. 226.

http://www.nuriiyem.com/eser/s128-068/ (28.10.22)

https://dlmenetwork.org/library/catalog/ResimKlksyn%2F941 (29.10.2022)

https://threadreaderapp.com/thread/1429428915307753475 (10.11.2022)

https://kdzereglifutbol.blogspot.com/2014/09/naif-bir-madenci-dostu-nedim-gunsur.html (10.11.2022)

http://sanatokuma.blogspot.com/p/cemal-tollu.html (11.11.2022)

Published

15-03-2023

How to Cite

Açıkgöz, Şerife Özge, & Duymaz, A. Şevki. (2023). The Social Content Issues in Turkish Painting Between 1923-1960 Reflections in The Tables. 8gen-ART, 4(1), 107–130. https://doi.org/10.53463/8genart.202300170